Wat zijn nieuwgroepen en hoe werkt het
Door Tazman
De meeste nieuwe en een hoop meer ervaren internetters denken dat 'het Internet' louter en alleen bestaat uit de miljoenen sites op het World Wide Web en E-mail. En dat is jammer, want er is nog zo veel meer. Usenet bijvoorbeeld: de moderne variant van het dorpshuis of het café, waar in tienduizenden nieuwsgroepen gediscussieerd wordt over alle onderwerpen die je maar kunt bedenken. Interactiviteit, dat toch zo ongeveer de fundering van Internet vormt, komt het beste tot zijn recht in nieuwsgroepen.
Was Usenet vroeger (net als de rest van het Internet) slechts in gebruik door een handvol studenten en wetenschappers, tegenwoordig is het een afspiegeling van de gehele maatschappij: intellectuele, hoogstaande discussies worden afgewisseld met bijdragen die eigenlijk kant noch wal raken. Vriendschappen ontstaan er net zo gemakkelijk als slaande ruzies. In drukbezochte nieuwsgroepen heerst een levendigheid die je op de gemiddelde website niet vindt. Want waar het Web langzaam maar zeker wordt overgenomen door multinationals en de bijbehorende politieke correctheid, tiert op Usenet de oorspronkelijke anarchie van het Internet nog welig.
Nieuwsgroepen ingewikkeld?
Veel mensen komen niet op Usenet omdat ze er simpelweg nog nooit van gehoord hebben, of omdat het posten in en het lezen van nieuwsgroepen ze te ingewikkeld lijkt. Toch is het installeren en gebruiken van een newsreader (nieuwslezer) niet veel ingewikkelder dan het installeren en gebruiken van een E-mailprogramma. Waar je wel aan moet denken als je voor het eerst actief gaat meedoen aan discussies in nieuwsgroepen is de tamelijk uitgebreide nettiquette (de net-etiquette, oftewel de fatsoensregels die gelden op het internet) die op dit deel van het internet van toepassing is.
Wat is Usenet?
Usenet (nieuwsgroepen) is een verzamelnaam voor tienduizenden nieuwsgroepen en de mensen die er berichten in posten. Voor de meeste nieuwsgroepen zou de term 'discussiegroep' een betere benaming zijn. Want het draait in nieuwsgroepen maar om een ding: discussiëren. Over allerlei onderwerpen: van obscure zaken, tot besturingssystemen, religie, tv, sport enz.
Naast deze discussiegroepen bestaan er ook nieuwsgroepen die niet primair bedoeld zijn voor discussies, maar voornamelijk voor het uitwisselen van bestanden. Meer hierover vind je in het onderdeel 'Het duistere van Usenet'.
Hoe werkt Usenet?
Usenet is geen website. De nieuwsgroepen zelf staan ook niet op websites opgeslagen, maar op speciale newsservers. Iedere zichzelf respecterende internetprovider heeft een newsserver waar leden op in kunnen loggen om nieuwsgroepen te downloaden. Dit klinkt ingewikkelder dan het is, maar met Outlook Express kun je al heel simpel nieuws lezen. Iedereen die toegang heeft tot Internet kan de berichten in nieuwsgroepen lezen en hierop reageren of nieuwe berichten posten. In tegenstelling tot de informatie op een website, die meestal maar op één server draait, worden al deze berichten bewaard op tientallen newsservers over de hele wereld. Vanzelfsprekend staan al deze servers met elkaar in verbinding, zodat iedereen dezelfde discussies kan volgen. Overigens bieden niet alle providers dezelfde nieuwsgroepen aan.
Orde in de chaos
Ondanks de schijnbare chaos is Usenet wel degelijk gestructureerd. Afhankelijk van het onderwerp van een nieuwsgroep hoort de groep bij een categorie. Er zijn zeven hoofdcategorieën; de eerste letters van de naam van de nieuwsgroep geven de categorie aan.
comp (computer): over hard- en software
soc (social): over landen en culturen
talk: debatten, discussies en gebabbel
sci (science): over wetenschap
news: over Usenet zelf, de techniek, censuur, vragen van nieuwe gebruikers
rec (recreational): over hobby's
misc (miscellaneous): over alles dat niet in de andere groepen valt onder te brengen
Het duistere van Usenet
Naast deze zeven hoofdcategorieën zijn er nog een aantal andere soorten, waarvan de groepen die beginnen met alt. het populairst zijn. Alt is een afkorting van 'alternative' en dat houdt in het geval van nieuwsgroepen in dat alles mogelijk is.
Deze alt-nieuwsgroepen zijn soms ook een broedplaats voor talloze activiteiten die het daglicht niet kunnen verdragen, zoals het uitwisselen van illegale MP3's of gekraakte software. Deze bestanden worden aangeboden in zogenaamde 'binaries'-nieuwsgroepen. (Binary is een manier van coderen van bestanden) Gekraakte software wordt in nieuwsgroepen meestal aangeduid met de term 'warez'.
Meestal zijn de binaries zo groot dat ze in meerdere delen worden aangeboden; niet alle newsreaders kunnen hier even goed mee omgaan. In het onderdeel 'Nieuwsgroepen voor gevorderden 'kun je een stukje lezen over een geschikte newsreader.
Wie is de baas?
Op Usenet is net zoals op de rest van het Internet niemand de baas. Om toch te voorkomen dat nieuwsgroepen overspoeld worden met ongewenste reclame of berichten die niets met het onderwerp van de nieuwsgroep te maken hebben (zogeheten off-topic-berichten) worden sommige nieuwsgroepen gemodereerd. Dit houdt in dat alle postings eerst langs een speciaal daarvoor aangesteld persoon gaan, die beoordeelt of de postings wel of niet in de nieuwsgroep thuishoren. Gemodereerde nieuwsgroepen kun je herkennen aan het feit dat ze eindigen op moderated. Verreweg het grootste deel van de nieuwsgroepen wordt echter niet gemodereerd.
Nederlandse nieuwsgroepen
In je eigen taal kun je vaak toch net wat beter je mening verwoorden dan in het Engels, de gangbare taal in nieuwsgroepen. Gelukkig zijn er op Usenet talloze Nederlandstalige nieuwsgroepen te vinden.
Verjaardagsfeest
Een aantal interessante Nederlandstalige nieuwsgroepen zijn: nl.taal (waarin taalliefhebbers discussiëren over spreekwoorden en gezegden, de juiste spelling van een woord en over nieuwe woorden en hun herkomst), nl.sport.voetbal (waar de scheldpartijen op elkaars favoriete clubs afgewisseld worden met doorwrochte analyses van de wedstrijd van gisteravond), nl.muziek (recensies van concerten, talloze lijstjes met favoriete albums, ruzies tussen gitaarrockers en house-fanaten) en nl.auto (dezelfde gesprekken over auto's als op een gemiddeld verjaardagsfeest).
Wat heb je nodig
Om actief te kunnen worden in nieuwsgroepen heb je allereerst een newsreader nodig. Naast de Netscape (Messenger) en de Internet Explorer newsreader (die geïntegreerd is in het programma Outlook Express) bestaan er nog een paar newsreaders, die allemaal gratis te downloaden zijn van het internet. Deze newsreaders hebben veel meer functies en mogelijkheden dan die van Netscape en Microsoft, maar zijn daardoor misschien wat te complex voor de beginner.
Alle begin is gemakkelijk
De naam van de newsserver heeft meestal de vorm news.provider.nl, dus news.xs4all.nl als xs4all Internet je provider is). Je vult de naam in de newsreader in en daarna gaat Outlook Express de groepen inladen die de provider biedt. Dit zijn er meestal enkele tienduizenden, dus afhankelijk van de snelheid van de verbinding kan het enige tijd duren voordat ze gedownload zijn. De newsreader zal overigens in een statusbalk laten weten hoever hij is. Dit hoeft maar eenmalig te gebeuren na het instellen van de newsserver.
Als alle nieuwsgroepen binnen zijn kun je er doorheen scrollen totdat je een interessante nieuwsgroep vindt, maar gezien het grote aantal nieuwsgroepen is het handiger om wat zoektermen in te geven (bijvoorbeeld 'nl.' of 'MP3') en dan te kijken of de newsreader daar wat nieuwsgroepen bij kan vinden. Verder wijst het zich eigenlijk vanzelf: door op een nieuwsgroep te klikken zie je de berichten die er in gepost zijn, door te klikken kun je het bericht lezen en er eventueel op reageren. Let daarbij wel op waar de reply naartoe gaat: naar de nieuwsgroup, naar het e-mailadres van de afzender of naar allebei! Het kan namelijk tot vervelende situaties lijden wanneer een persoonlijk bericht voor iemand die je kent uit een nieuwsgroep ineens voor iedereen leesbaar in de nieuwsgroep zelf belandt.
De berichten worden standaard door de newsreader weergegeven in 'threads’ (draden: eerst het originele bericht en daaronder alle reacties erop) zodat de discussie makkelijker te volgen is, maar het is natuurlijk ook mogelijk om de berichten op datum of afzender te sorteren.
U bent hier zeker voor het eerst?
De meeste nieuwsgroepen worden net als de meeste cafés en vroeger de meeste dorpshuizen bevolkt door een vaste groep mensen, de stamgasten als het ware. Hierdoor zijn sommige discussies voor de nieuwkomers op het eerste gezicht vaak wat ondoorzichtig. Het is verstandig om eerst eens een tijdje te lezen in een nieuwsgroep. Dit is voor jezelf gewoon handig omdat je de sfeer, de onderwerpen en de manier waarop mensen met elkaar omgaan in een nieuwsgroep kunt proeven.
Ga niet zomaar posten in een nieuwsgroep en zeker geen onzinnige berichten dit wordt niet gewaardeerd, en zal niet zelden oproepen tot heftige reacties van andere gebruikers. Waarbij RTFM (Read The ****ing Manual) nog de zachtste term zal zijn. Meestal wordt er in een nieuwsgroep eens in de twee weken een 'charter' of 'handvest' gepost waarin wordt uitgelegd wat er in de nieuwsgroep allemaal aan de orde kan komen en wat niet. Vaak bevat zo'n charter ook een FAQ (Frequently Asked Questions, oftewel veelgestelde vragen), die antwoorden geeft op de meest gestelde vragen over het onderwerp van de nieuwsgroep. Dit om te voorkomen dat de nieuwsgroep met de komst van nieuwe gebruikers elke keer overstroomd wordt met dezelfde vragen.
Hoe hoort het eigenlijk?
Het is aan te bevelen om je op de hoogte te stellen van gewoonten en gebruiken in een vreemd land, alvorens je er naar op vakantie gaat. Zo is het ook handig om te weten hoe je je dient te gedragen als je voor de eerste keer Usenet betreedt. Voor het posten in nieuwsgroepen bestaat een verzameling regels, die ook wel de Usenet 'nettiquette' (een samentrekking van Net en etiquette) wordt genoemd. De belangrijkste onderdelen van die nettiquette op een rijtje gezet:
Leer quoten
Wanneer je reageert op een bericht, zal je newsreader automatisch '>'-tekens zetten voor het originele bericht. Dit heeft als doel om de lezer van je antwoord te laten begrijpen waar het over gaat. Het kan namelijk zo zijn dat jouw antwoord eerder bij de lezer komt dan het originele bericht. Op de juiste manier quoten bevordert de leesbaarheid en de begrijpelijkheid van je bericht. Meer informatie over quoten vind je
http://leerquoten.monster.org/leerquoten.txt.
Wees voorzichtig met wat je over anderen of jezelf zegt
Je bent niet de enige die nieuwsgroepen leest. Ook je (toekomstige) werkgever of de broer van je ex-vriendin kunnen je berichten lezen. Denk dus goed na voordat je wat over anderen zegt en denk nog beter na voordat je informatie over je privé-leven post. Alle berichten die in nieuwsgroepen verschijnen blijven eeuwig op het internet rondzwerven, bijvoorbeeld in de archieven van
http://groups.google.com/. Doe dus geen uitspraken waar je later op pijnlijke wijze mee geconfronteerd zou kunnen worden.
Houd het kort en begrijpelijk
Hoe langer je bericht, hoe minder mensen de moeite zullen nemen om het te lezen. Duidelijk zijn geldt ook voor de subjectline van je bericht. 'Wie wil m'n instrument kopen?' is niet zo'n goede subjectline voor een posting in nl.muziek, 'Epiphone PR-200 gitaar te koop' is al stukken beter.
Post een bericht niet vaker dan een keer
Soms lijkt het alsof je bericht niet is aangekomen bij de newsserver omdat je hem zelf niet te zien krijgt. Dit ligt dan echter meestal aan de traagheid van de newsserver. Ga dus niet hetzelfde bericht nog vijf keer posten, dat staat knullig en leidt tot irritatie, maar drink even een geurig kopje koffie en kijk daarna nog eens of je bericht al verschenen is.
Nieuwsgroepen voor gevorderden
Als je steeds meer tijd doorbrengt met het lezen van steeds meer nieuwsgroepen kan het zijn dat je behoefte krijgt aan een andere newsreader dan die van Netscape of Microsoft. Ze zijn prima voor beginnende nieuwsgroeplezers, maar voor de gevorderden hebben ze vaak te weinig mogelijkheden op het gebied van filtering, beheer van berichten en het downloaden van multi-part binaries. Natuurlijk bestaan er alternatieven voor deze twee newsreaders. Een veelgebruikte newsreaders is Xnews:
http://xnews.newsguy.com/ en heel handige handleiding voor Xnews is te vinden op
http://users.pandora.be/jvaes/xnews/
Zelf een nieuwsgroep aanmaken
Sommige providers bieden de mogelijkheid om bij voldoende belangstelling zelf een newsgroep aan te maken. Een uitleg hoe één en ander in zijn werk gaat kun je nalezen op de volgende links.
http://www.xs4all.nl/~js/usenet/richtlijnen.html
http://www.xs4all.nl/~js/usenet/toelichting.html
